Instytut Informatyki jest jedną z najstarszych w Polsce instytucji akademickich, zajmujących się badaniami i nauczaniem w tej dziedzinie. Jego początki sięgają dawnego Zakładu Konstrukcji Telekomunikacyjnych i Radiofonii na ówczesnym Wydziale Łączności Politechniki Warszawskiej, gdzie już w połowie lat pięćdziesiątych zbudowano (jeden z pierwszych w Polsce) lampowy komputer UMC 1. W roku 1963 przekształcono Zakład w Katedrę Budowy Maszyn Matematycznych. W roku 1970, wraz z reorganizacją Uczelni, powołano Instytut Budowy Maszyn Matematycznych, przekształcony wreszcie w r. 1975 w Instytut Informatyki. Syntetyczną  historię Instytutu  do roku 2001 przedstawił  dr inż. Jerzy Mieścicki .

W ramach Instytutu działał Zakład Doświadczalny, w którym realizowano specjalizowane urządzenia cyfrowo-analogowe jak również komputery.  Historię działalności badawczej i projektowej tego Zakładu (lata 1951-1989) przedstawił dr inż. Andrzej Skorupski . Uzupełnieniem tego dokumentu są opracowania poświęcone ważniejszym projektom wdrożeniowym zrealizowanym przez pracowników Instytutu ( wspomnienia Michała Wołyńskiego oraz  Józefa Bratosiewicza), oraz  opis systemu UMC KRTM GEO-20 oraz  systemów przemysłowych dla Siarkopolu.

Pierwszych kilku magistrów inżynierów łączności o specjalności Maszyny Matematyczne ukończyło studia w 1962 r. Od tego czasu, nieprzerwanie przez następnych kilkadziesiąt lat, dyplomy magisterskie uzyskiwało do 80 osób rocznie. Tak więc, w ciągu swej historii Instytut wykształcił znacznie ponad 2500 polskich specjalistów informatyków. Wielu absolwentów Instytutu pracowało lub pracuje w renomowanych ośrodkach zagranicznych.

Od samych początków do roku 1978 Zakładem, Katedrą i Instytutem kierował  prof. Antoni Kiliński, który za swą działalność został w 1997 roku uhonorowany medalem Pioniera Informatyki (Computer Pioneer). To wysoce prestiżowe w światowej skali odznaczenie zostało Mu przyznane, niestety już pośmiertnie, przez IEEE Computer Society, największe światowe stowarzyszenie informatyków. 
Znaczący wkład w rozwój Informatyki w Polsce miał  prof. Zdzisław Pawlak, który był związany z Instytutem w okresie początkowym oraz w latach 1994-2009. Jego prace z zakresu zbiorów przybliżonych przyniosły mu sławę międzynarodową. 
W badaniu oraz popularyzacji języków programowania szczególne osiągniecia miał  dr inż. Jan Bielecki  - autor ponad 100 książek wydanych w ponad 800 tys. egz. (w tym 3 przetłumaczone na jęz. niemiecki).
Wkład Instytutu Informatyki w rozwój Informatyki w Polsce był i jest znaczący, zostało to odnotowane przez Polskie Towarzystwo Informatyczne w związku z obchodami  70 lecia Informatyki polskiej .